In mijn geboortedorp hadden we een fanfare en die heette de Rooms-katholieke Muziekvereniging Sint Blasius. Nee dat is niet de beschermheilige van de blaasinstrumenten en hun bespelers, maar een beschermer tegen een akelige ziekte – wat voor ons bij Radio Signaal natuurlijk dan wel weer leuk is.

Er was ook een lied dat heette ‘De fanfare die loopt op klare’, een verwijzing naar jonge en oude klare, oftewel jenever. Onze muzikanten nipten daar wel eens aan in de plaatselijke cafés, en dan bleef de bijeenkomst echt niet instrumentaal.

Die fanfare was van oorsprong een gezelschap van tevreden amateurs zonder noemenswaardig budget, dat op een gegeven moment een royale gemeentelijke subsidie ontving. In de loop der jaren werd die inkomstenbron vanzelfsprekend, en er kwamen leden bij die het ook nooit anders gekend hadden.

Toen echter trad een economische neergang in en kreeg de gemeente minder belastingen binnen. Ze moest dus bezuinigen, en Sint Blasius werd gekort op zijn subsidie. Nou je had de verontwaardiging van de betrokkenen eens moeten zien, dat ging tot aan een demonstratie op het dorpsplein toe.

En misschien hadden ze wel gelijk hoor en waren ze in onredelijke mate de pineut, maar het gaat er me hier om dat men de subsidie als een verworven recht was gaan zien; daarin snijden ging tegen gevoelens van rechtvaardigheid in.

Iets soortgelijks doet zich nu op landelijk niveau voor. Onze nationale productie hapert en er moet dus bezuinigd worden in onze uitgaven. In een eerdere column heb ik al eens betoogd dat die bezuiniging net zo goed kan plaatsvinden op particuliere uitgaven zoals luxe eten en verre reizen als op collectieve uitgaven voor onderwijs, kunst en gezondheidszorg. En ik heb ook geen kritiek op de mensen die namens de kunstsector nu erg ontsteld zijn. Maar we zien, dat verworvenheden na een tijdje niet meer terug zijn te draaien zonder het rechtvaardigheidsgevoel van veel mensen te kwetsen.

Misschien had dat gemeentebestuur bij zijn eerste subsidie aan de fanfare minder royaal moeten zijn en een potje voor slechte tijden moeten aanleggen, en had het duidelijk moeten zeggen: “Jongens weet wel dat deze subsidie niet iets is waar je voor de eeuwigheid recht op hebt”.  Ik denk dat er geen protest zou zijn ontstaan in de trant van “wij willen nú meteen al het geld dat je kunt vrijmaken!”.

Misschien geldt dit ook voor het landelijk niveau en zijn we samen in het verleden te ambitieus geweest, ook als het gaat om hoeveelheid en kwaliteit van de gezondheidszorg. Ik denk in elk geval, dat het rechtvaardigheidsgevoel veel minder wordt gekwetst door misschien onnodig langzame en bescheiden verbeteringen dan door het terugdraaien van verworvenheden.

Die dorpsfanfare heeft uiteindelijk een andere inkomstenbron gekregen dankzij sponsoring door een biermerk. Dit op aandringen van de plaatselijke kasteleins, die immers een goede klant hadden aan de RK Muziekvereniging Sint Blasius. O nee, sinds de sponsoring heeft deze fanfare een andere naam.

Muziek:

Van ‘Wind Music from the Netherlands’   SPOOR 6, Vlaggenrei; duurt 2’53”, maar eerder wegdraaien kan natuurlijk.

Aanbevolen afkondiging:

“Wat we zojuist hoorden dat was een stuk uit de Zeeuwse Reien van de Zeeuwse componist Jan Morks, die leefde van 1865 tot 1926. Puur blaaswerk, ongetwijfeld wel eens gespeeld door de Brabantse fanfare Sint Blasius. “

© 2023 Toon van der AA