U kent het grapje wel van die terdoodveroordeelde, die vlak voor de executie een sigaret aangeboden krijgt en dat afslaat onder het motto: “Ik wil niet verslaafd worden”.

Dat is tegenwoordig ook ongeveer de houding van medici, waaronder huisartsen, wanneer je als patiënt om kalmerende middelen of slaapmiddelen vraagt. Ikzelf bijvoorbeeld ben een ongezonde ouwe knar, die nooit meer de arbeidsmarkt zal betreden, en daarvoor dus ook niet helder hoeft te zijn, en evenmin voor bijscholing of zoiets. Toch moet ik bij de huisarts altijd pleiten en smeken en drammen om ook maar de kleinste hoeveelheid medicatie voorgeschreven te krijgen tegen de acute zenuwen. Dat zijn dan valium, librium, seresta e.d., die behoren tot de zogeheten benzodiazepines.

En nu wil minister Klink het gebruik van deze benzodiazepines terugdringen door ze per 1 januari a.s grotendeels uit het ziekenfonds te halen. Je kunt ze alleen nog maar om heel bijzondere medische redenen vergoed krijgen, en soms moet je dan eerst antidepressiva geprobeerd hebben, en dat is heus geen lichte kost.

Ik wil de noodzaak om verslaving terug te dringen niet kleineren, maar je moet wel even dóórdenken over de redenen om dat te doen en over de mensen die het betreft.

Zo lijkt me redelijk, dat je jonge mensen wilt beschermen tegen een verslaving, omdat deze niet alleen hun lichamelijke conditie ondermijnt – al was het maar doordat je van die benzo’s te lamlendig wordt om nog aan sport te doen – doch ook hun leervermogen, en daarmee hun kansen in de maatschappij. Maar als leervermogen en toekomstplanning geen rol meer spelen, zoals bij mij en vele andere oudere types, dan is dit een onzinargument.

Verder tasten slaap- en kalmeringsmiddelen je denk- en oordeelsvermogen aan. Je kunt dan minder goed over je eigen leven beslissen, en naar moderne opvattingen is dat hartstikke fout. Hoewel ik enerzijds die opvatting onderschrijf, vind ik haar ook problematisch. Als een individueel mens namelijk heel mondig zegt een ónmondig leven te willen leiden, bv. onder het gezag van een curator, een mentor, een echtgenoot of wie dan ook, dan kom ik in een ethische spagaat. Enerzijds heb ik die keuze te respecteren, anderzijds wil ik minimaal dat hij of zij de mogelijkheid behoudt om die keuze later weer te veranderen, en daarvoor moet je een zekere mate van mondigheid en helderheid behouden. Moeten we die sufheidspilletjes daarom nu wél of niét toestaan?

En dán de alternatieven voor slaap- en kalmeringsmiddelen, want wat moet je dan als je slecht slaapt of depressief bent? De oorzaak daarvan aanpakken, tetteren alle medici en andere deskundigen ons al zo’n dertig jaar in het oor. Hoezo, moet je dan maar een hoger inkomen bij elkaar gaan jatten, of een behoorlijk huis gaan kraken, een lekker wijf of een lekker kereltje ontvoeren? Want dáár zit o zo vaak een oorzaak van neerslachtigheid en slapeloosheid. Antidepressiva slikken dan maar, want dat mag kennelijk wél? Nou ook lang niet altijd van de dokter. Bovendien werken ze in 20% van de gevallen niet, en hebben ze heel vaak rotbijwerkingen. Aha, gesprekstherapie dan natuurlijk? Jammer, die is grotendeels wegbezuinigd.

Ik vrees, dat volgend jaar het alcoholgebruik wel weer zal toenemen, zodat we gewoon een verschuiving in verslavingen hebben bereikt. Nou ja, van drank worden velen in ieder geval veel mondiger dan van valium, en dat is toch de bedoeling?! Assertief lullend en lallend in het leven staan, dat houdt ons wakker en blijmoedig! 

Muziek:

SPOOR 10 van de plaat Suomalaista Musiikia/Finsk Musik (Finse Muziek), 3’38”, maar draai gerust eerder weg, dat kan deze goed hebben.

Aanbevolen afkondigingstekst:

“We luisterden zojuist naar Berceuse van de Finse componist Armas Järnefelt [voorzover nodig: uitgesproken als armas jernefelt], die leefde van 1869 tot 1958. Berceuse is Frans voor wiegeliedje, en dat is ongeveer hetzelfde als een slaapliedje. En het scheelt weer een hap valium. Of hoort u me al niet meer?”

© 2024 Toon van der AA