Leve de kanker!

De laatste tijd wordt het einde verkondigd van het zogeheten ‘wilde kapitalisme’. Daarbij gaat het om de ongeremde handel in geldleningen, niet om de vrije economie als zodanig. Een kenmerk van die vrije economie is een nagenoeg ongeremde groei, waar ongeveer alle leidende figuren voorstander van zijn, van politiek links door het brede midden tot politiek rechts.

Er valt natuurlijk wel wat voor te zeggen, dat we elk jaar weer onze materiële welvaart vergroten. Op die manier krijgen we steeds meer nuttige en aangename dingen tot onze beschikking, onder andere op het gebied van gezondheidszorg en aanverwanten: steeds betere medicijnen, operaties en andere behandelingen; protheses voor lichaamsdelen waarvan je niet wist dat je ze bezat totdat je er een hulpstuk voor nodig had; en binnenkort implantaten en genetische aanpassingen waar een beetje robot jaloers op wordt. Tenminste, voorzover we dáárvoor kiezen in plaats van voor meer blik op de weg, meer toeristen door de lucht en meer bootjes op het water.

Opvallend bij dit soort keuzes is, dat uitgaven voor gezondheidszorg meestal gezamenlijk worden gedaan, via belastingen en verzekeringspremies, terwijl uitgaven voor verre reizen, dure dranken en blitse elektronica gebeuren op individuele basis, of in gezinsverband. Veel mensen zien daardoor het betalen voor die particuliere consumptie als het normaal besteden van hun inkomen, daarentegen het betalen voor die gezamenlijke zorgconsumptie als vermíndering van hun besteedbare inkomen. Dat laatste is grote onzin, zo legde minister van Financiën Wouter Bos onlangs uit: belasting en premie betalen is een verstandige uitgave voor de weelde van een goede gezondheidszorg.

Er is nog iets dat verwarring kan wekken. De gezondheidszorg behoort tot de economische sector van de dienstverlening, en in de nationale boekhouding wordt de waarde daarvan genoteerd door wat de dokters, verpleegkundigen enz. aan salaris ontvangen. Dus als u mij van de sokken rijdt en ik in het ziekenhuis word opgelapt, dan wordt dit gerekend als een vergroting van onze gezamenlijke welvaart. Daar staan weliswaar kosten tegenover, maar het werk van die medici heeft wel degelijk toegevoegde waarde. Tel uit je winst en nog bedankt, maar bevordert u nou alstublieft niét de economische groei door nóg een medemens te pletten.

Die economische groei heeft echter ook nadelen, zoals iedereen weet die niet doof en blind is voor de uitputting en vervuiling van de natuur, voor de ontreddering die ons levenstempo bij veel mensen teweegbrengt, en voor de armoede in de derde wereld waar wij grondstoffen en talenten wegroven en rotzooi neerflikkeren. Twee eeuwen van politieke en economische theorieën hebben nog steeds geen model opgeleverd, dat deze nadelen niet heeft, en ook geen model van een stabiele situatie zónder groei al was het maar eens voor een jaar of tien.

De vraag is, of al onze economische denkers en doeners ooit echt hun best hebben gedaan om zo’n model te verwezenlijken. Want ze lijken volkomen bezeten van groei, het kan niet schelen van wat, kan niet schelen ten koste van wat, al is het de groei van kanker.

Dus hebben we tegenwoordig een grote industrie die welvaart produceert door op te ruimen en schoon te maken wat we eerst schandalig hebben vervuild. Welnu, die truc kunnen we ook in de gezondheidszorg toepassen. Verwaarloost, verwondt en vergiftigt onze burgers, opdat ze ten bate van onze welvaartsgroei verpleegd en genezen kunnen worden. En tel elke groei mee, ook die van onze nationale hoeveelheid kankergezwellen.

Aanbevolen muziek:

Laatste deel van de 3e symfonie van Carl Nielsen, Synfonia Espansiva, spoor 8 van de CD; duurt lang, dus na een paar minuten wegdraaien.

Aanbevolen tekst:

“Zojuist luisterden we naar een stukje uit het laatste deel van de Derde Symfonie van de Deense componist Carl Nielsen (evt. “, die leefde van 1865 tot 1931” ); hij noemde dit de Synfonia Espansiva, de expanderende, zeg maar groeiende symfonie. Deze naam had iets te maken met een bepaalde muziektechniek, niet met economie en al helemáál niet met kanker; maar hopelijk hoorde u er dat ook niet in. (evt. “Het stuk werd gespeeld door het Koninklijk Filharmonisch Orkest van Stockholm onder leiding van Gennàddie Rasjdjestvjènskie”) “[de G als in guerre/grüss Gott/google]


© 2024 Toon van der AA