Afgelopen weekeinde vierde de Pinksterbeweging haar honderdjarige bestaan in Nederland. Voor wie het niet weet, de Pinksterbeweging is een stroming binnen het christendom, om preciezer te zijn binnen het protestantisme, die zich kenmerkt door nadruk op de bijbel, op persoonlijke beléving van het geloof en op de rol van de heilige geest – en deze laatste is een bijzondere manifestatie van het opperwezen. Met Pinksteren wordt die speciale rol der heilige geest gevierd, vandaar de naam van de beweging.

Maar waarom ik er hier over begin, is dat in de Pinksterbeweging ook nogal veel aan gebedsgenezing wordt gedaan. Dat gaat dan met het ritueel van handoplegging in gezelschap van doorgaans vrij veel medegelovigen.

De praktijk van gebedsgenezing is al heel oud en gebruikelijk bij alle godsdiensten, voorzover ik weet. De manier verschilt, en wat voor de een normaal is dat werd en wordt door de ander vaak ervaren als eigenaardig, zo niet ketters of duivels. In mijn jeugd gebeurde het binnen en buiten de rooms-katholieke kerk. Hoewel het in die vorm dus een vertrouwd verschijnsel voor me is, heb ik de houding van die kerk al heel vroeg vreemd en verdacht gevonden. Die keurde n.l. alles streng af wat de mensen buiten haar om deden of lieten doen aan waarzeggerij, gebedsgenezing of andere alternatieve geneeskunst, maar hield er zélf op dat gebied grootschalige en zelfs commerciële praktijken op na, in bedevaartsoorden zoals Lourdes of Beauraing. Daar werd heel wat afgebeden, en de toegestroomde zieken en gehandicapten vonden er in vele gevallen steun bij. Of ze uiteindelijk ook genazen, wist je natuurlijk niet. Of het moest een onverwacht en spectaculair geval zijn, want dat kwam dan in aanmerking voor de status van wonder.

Ik ben zelf nooit op bedevaart geweest, maar omdat ik af en toe al een zenuwlijertje was heeft mijn moeder wel eens een foto van me meegegeven naar een oud mannetje in een buurdorp, die de reputatie had van waarzegger annex genezer. We hebben dat voor de pastoor geheim gehouden.

Er waren en zijn heel wat zieners en genezers, met meer of minder gebed en meer of minder binding met een officieel godsdienstig genootschap. Die genootschappen vinden bijvoorbeeld een medium zoals Jomanda doorgaans maar niks, maar ik zie haar toch wel als semi-religieus. In hoeverre de islamitische figuur van de maraboet  officiële erkenning geniet dan wel als louche randfiguur wordt beschouwd weet ik niet, maar die houdt zich ook wel met gebedsgenezing bezig heb ik begrepen. En in het Verre Oosten ritselt het natuurlijk van de goeroes en de fakirs met geneeskundige gaven, al was het maar voor je geestelijke gezondheid.

Sommigen van u vinden het misschien heel fout, maar ikzelf kan de grenzen tussen gebedsgenezing, wonderen, spiritisme en kwakzalverij maar moeilijk ontdekken als het om geloofwaardigheid en bewijsbaarheid gaat. En als gebedsgenezing mensen van de reguliere gezondheidszorg wég houdt, dan ben ik er gewoon tégen.

En die foto van mij naar dat  begaafde mannetje, dat heeft niet geholpen. Of misschien zegt u wel dat ik nóg raarder zou zijn geworden als mijn moeder die actie niet had ondernomen. O jee.

© 2025 Toon van der AA