Deze dagen wordt herdacht, dat honderd jaar geleden de eerste opvoering plaatsvond van het roemruchte ballet ‘Le Sacre du Printemps’ van de Russische componist Igor Strawìnskie. U weet misschien, dat die opvoering gepaard ging met een flinke rel. Men protesteerde tegen het heidense thema van dit ballet en de navenant schokkende muziek en dans. Dat thema was een mensenoffer, opgedragen aan de lente en zich afspelend in het vóór-christelijke Rusland. Vandaar de titel De Lentewijding, vertaald uit het Frans.

Die eerste voorstelling in Parijs werd keer op keer onderbroken door gefluit en geschreeuw vanuit de zaal, niet door dronken voetbalvandalen maar door raddraaiers in jacquet die de beschaving al zagen instorten. Een jaar later, in 1914, gebeurde dat inderdaad maar dat ging niet op muziek van Strawìnskie doch op marsmuziek.

Tegenwoordig zouden we lachen om al die drukte, al was iedereen op het toneel en in het orkest piemelnaakt. Nee, waar wíj om zouden gaan zeuren en zeiken dat is die naam, Lentewijding. Had die lul van een Strawìnskie nou geen ander jaargetijde kunnen uitkiezen, of had ie anders niet minstens de titel Sakkerju du Printemps kunnen verzinnen? Want ook al hebben we hier al sinds vèr voor de Batavieren een KHK, een Kwakkelend HerfstKlimaat, we doen elk jaar weer pijnlijk verrast en gekwetst ook al geven we nog liever de weerman de schuld dan de eigenlijke verantwoordelijke het Lot of God, Nondeju du Printemps!

Uit mijn jonge jaren herinner ik me nog de voorjaarsschoonmaak, blije paasvieringen, lammetjes, wandelingen door bloesemvelden, en andere positieve associaties met de lente, maar tegenwoordig is het allemaal hooikoorts, voorjaarsdepressie, tentzeilrot en nattevoetenschimmel dat de klok slaat. De enigen die aan de lente plezier lijken te beleven dat zijn de reisbureaus en de luchtvaartmaatschappijen.

Ook met dat andere element uit Strawìnskie’s ballet, het mensenoffer, zijn we nog niet zo opgeschoten. De gelovigen onder ons vinden het barbaars en goddeloos, maar dat sadistische gedoe van God die van Abraham eist om zijn zoon te offeren wordt wel gevierd in een islamitisch feest, en de kruisiging van Jezus in een christelijke variant. En de meeste mensen zijn niet geïnteresseerd in de mogelijkheden van orgaandonatie bij leven, die je toch zou kunnen opvatten als een offer aan de medemens – hoe je dat ook vertaalt in het Frans.

In de lente van míjn leven kwamen dit soort kwesties mij nauwelijks ter ore. Klassieke muziek was niet voor ons soort mensen en ballet was voor mietjes. De vijftigste verjaardag van de Sacre du Printemps zouden we met minachting en hilariteit hebben aanschouwd, al die nozemherrie en dat negergespring. Behalve dan die ene broer van me, die wel gevoel had voor de hitsige ritmes waar het stuk vol mee zit. Oordeelt u zelf en luister maar eens naar de Sacre du Printemps, al of niet in gezelschap, al of niet met een neutje erbij. Als u ervan gaat dansen is dat gezond, tenslotte hoeft u niet zoals de hoofdfiguur van het ballet er dood bij neer te vallen.

Muziek:

CD Strawinsky, spoor 6, Waltz, duurt 1’29” dus dat maar als maximum nemen.

Mogelijke afkondiging:

“Omdat we bang waren dat u de Sacre du Printemps niet aan zou kunnen zo vroeg op de ochtend, was dit maar even een pianoduetje van dezelfde componist Igor Strawìnskie [die leefde van 1882 tot 1971], namelijk de Wals uit zijn Drie Gemakkelijke Stukken.”

© 2024 Toon van der AA