Twee jaar geleden maakten wij in dit blad melding van het zogeheten psychebo, oftewel het psychiatrisch placebo. Dit concept, incidenteel al lang door onafhankelijk denkende therapeuten toegepast, is verder uitgewerkt door de Noorse farmacoloog dr. Bakvål Fridtjemet en de Georgische kruidenspecialiste dokter Mayona Zakpetadze, beiden verbonden aan de Universiteit van Febø. Die uitwerking betrof met name het toevoegen van allerlei bijwerkingen, die het psychebo geloofwaardiger maken en dus werkzamer.
Fridtjemet en Zakpetadze zijn inmiddels verder gegaan en vervingen bijvoorbeeld de elektroshock door een eenvoudig slaapmiddel plus tikje met een rubberen hamer, en ook moderne gesprekstherapie heeft geen enkele achterliggende theorie of plan meer. In de Nederlandse praktijk betekent een en ander dat de hulpverlener voor u een zogeheten DPC opent, een Diagnose Placebo Combinatie. Deze hulpverlener kan een werkarme acteur zijn die wat bijklust, met dienovereenkomstige kostenbesparing.
Als u zich dit allemaal herinnert, betekent zulks niet dat u het ook echt gelezen hebt. Herinneringen kunnen namelijk worden aangepraat, zoals is gebleken uit een aantal tragische dwalingen waarbij patiënten onder invloed van een hulpverlener hun ouders ten onrechte beschuldigden van mishandeling en misbruik in de vroege kinderjaren. ‘Hervonden herinneringen’ heette dat.
Welnu, de Amerikaanse psychiater J.R. Screwing heeft dit omgekeerd en zijn patiënten positieve herinneringen in het hoofd gepraat. Zij kunnen inmiddels terugkijken op een prachtige jeugd.
Het wachten was op een overkoepelende theorie van dit soort nieuwe mogelijkheden om het kwetsbare brein ten goede te beïnvloeden. Welnu, de bekende psychologe en onderzoekster prof. dr. Maria-Isteria Sidan Cáiquez Metíte heeft het concept psychodialyse geïntroduceerd. Een begrip dat is ontleend aan de nierdialyse, waarbij aan de ene kant vers bloed wordt ingepompt en aan de andere kant de rotzooi eruit gespoeld. Dat kunnen wij ook, dachten Cáiquez Metíte en haar medewerkers. En zij herinnerden zich de ouderwetse opvoeding door voortdurende herhaling van de pedagogische boodschap. Een spectaculaire variant is ook de ideologische hersenspoeling, zoals die vooral bekend is geworden door Amerikaanse krijgsgevangenen in de Koreaanse oorlog begin jaren 1950. Deze militairen waren in handen gevallen van het communistische Noorden en begonnen na verloop van tijd voor de Noordkoreaanse radio de heilsboodschap van hun bewakers te preken.
Ziehier dus het nieuwe paradigma van de geestelijke gezondheidszorg: eindeloos herhalen van de gewenste waarheid, onophoudelijk doorzeiken, totdat een allesoverheersend geloof in geestelijke gezondheid is bereikt. En eigenlijk is ‘hersenspoeling’ een goede vertaling van de term psychodialyse, echter de PR-afdelingen ven GGz-instellingen willen daar niet aan en spreken liever van psaikodaièlissis. Hoe dan ook, de psychodialyse zal stellig alle andere behandelvormen gaan verdringen.
En daarmee bent u weer enigszins op de hoogte. Helaas heeft de redactie van Bolwerk geweigerd om dit stuk in viervoud af te drukken, zodat u het uit eigen beweging meermalen zult moeten lezen.
Ik ga er straks onder het kerkzingen maar van dagdromen, want ik denk dat onze Arkin-leidslieden, die ik veel decemberliefde toewens, voor deze dienstverlening dit jaar de kerstballen niet hebben.
© 2024 Toon van der AA
